Różnica między stresem, lękiem a niepokojem: Jak je rozpoznać i zrozumieć?

Jednak każde z tych zjawisk oznacza coś innego i ma odmienny wpływ na nasze zdrowie psychiczne. Zrozumienie różnic między nimi jest kluczowe, aby móc skutecznie radzić sobie z ich objawami.

Stres – reakcja na ograniczenie

Stres jest reakcją adaptacyjną organizmu na różnego rodzaju zakłócenia, takie jak fizyczne, psychiczne czy społeczne. Nie jest to emocja, ale fizjologiczna odpowiedź ciała na stresory, czyli czynniki wywołujące stres. Delphine Py, psycholog kliniczna, definiuje stres jako "przedemocję" – stan, który przygotowuje nasz organizm do działania w obliczu zagrożenia lub wyzwania.

Stres może być zarówno pozytywny, jak i negatywny. W umiarkowanych ilościach pomaga nam lepiej radzić sobie z trudnymi sytuacjami, np. podczas egzaminów czy ważnych wydarzeń życiowych, takich jak ślub. Jednak przewlekły stres, czyli długotrwałe narażenie na stresory, może prowadzić do wyczerpania organizmu, zaburzeń snu, a nawet do rozwoju zaburzeń lękowych.

fot. istock.com

Lęk – reakcja na przewidywane zagrożenie

Lęk to emocja, która pojawia się jako reakcja na przewidywane, ale niekoniecznie realne zagrożenie. W przeciwieństwie do stresu, lęk nie jest odpowiedzią na konkretny bodziec, ale wynika z wewnętrznych obaw i niepewności. Lęk może dotyczyć przyszłych wydarzeń, takich jak obawa przed porażką czy chorobą, i często jest irracjonalny.

Lęk może objawiać się zarówno na poziomie emocjonalnym, jak i fizycznym, powodując napięcie, trudności z koncentracją, przyspieszone bicie serca czy problemy z oddychaniem. Kiedy lęk staje się przewlekły i zaczyna dominować nad naszym codziennym życiem, może prowadzić do zaburzeń lękowych, które wymagają profesjonalnej pomocy.

2

psychologia

Marzyłam o dziewczynce... a urodził się chłopiec - czyli jak uporać się z uczuciem zawodu?

Niepokój – stałe uczucie dyskomfortu

Niepokój jest bardziej stałym stanem emocjonalnym, który często towarzyszy zarówno stresowi, jak i lękowi. To uczucie ogólnego dyskomfortu, niepokoju czy napięcia, które niekoniecznie ma konkretną przyczynę. Niepokój może być subtelny, ale ciągły, powodując, że czujemy się przytłoczeni lub zaniepokojeni, nawet gdy nie ma wyraźnego zagrożenia.

Niepokój może objawiać się jako uczucie "motyli w brzuchu", trudności z zasypianiem, drażliwość czy poczucie przytłoczenia. W przeciwieństwie do lęku, niepokój nie zawsze jest związany z przewidywaniem przyszłych wydarzeń, ale może wynikać z ogólnego poczucia braku kontroli nad sytuacją.

Jak radzić sobie ze stresem, lękiem i niepokojem?

Zrozumienie różnic między stresem, lękiem a niepokojem jest kluczowe, aby móc skutecznie radzić sobie z tymi stanami. Każdy z nich wymaga innego podejścia:

• Stres: skup się na technikach relaksacyjnych, takich jak medytacja, ćwiczenia oddechowe czy regularna aktywność fizyczna, aby zmniejszyć poziom stresu.
• Lęk: pracuj nad rozpoznawaniem irracjonalnych myśli i obaw. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) może pomóc w przepracowaniu lęków i zmniejszeniu ich intensywności.
• Niepokój: ustal rutynę, która pomoże ci poczuć większą kontrolę nad sytuacją. Unikaj nadmiernego myślenia o przyszłości i skup się na teraźniejszości.

Każdy z tych stanów emocjonalnych może mieć poważny wpływ na nasze życie, dlatego ważne jest, aby nie ignorować ich objawów i szukać wsparcia, gdy stają się przytłaczające. Rozwijanie "edukacji emocjonalnej", jak to określa Delphine Py, jest kluczowe, aby lepiej radzić sobie z trudnościami i żyć w pełni szczęśliwym życiem.