Przytyłaś i nie możesz schudnąć? Sprawdź czy nie cierpisz na to schorzenie

Jeśli wciąż czujesz się zmęczona, walczysz z sennością po jedzeniu, jeśli przytyłaś i nie możesz schudnąć, sprawdź czy nie cierpisz na insulinooporność. Nie lekceważ tego zaburzenia, bo bywa wstępem do cukrzycy.

Insulinooporność - wszystko na ten temat

Wiele osób nie ma też pojęcia, że zmaga się z zaburzeniem metabolicznym, które może do niej prowadzić. Insulinooporność, bo o niej mowa, jest podstępna – daje objawy typowe dla wielu różnych schorzeń. Tymczasem prawidłowa diagnoza jest bardzo ważna, właśnie dlatego, że na tym etapie możesz jeszcze powstrzymać rozwój cukrzycy. Jeśli zmienisz styl życia, masz szansę stosunkowo szybko poradzić sobie z insulinoopornością.

fot. istock.com

Insulinooporność - jakie objawy

Insulinooporność to obniżona wrażliwość organizmu na działanie insuliny, czyli hormonu produkowanego i wydzielanego do krwi przez trzustkę w trakcie jedzenia. Jak dochodzi do tego zaburzenia? Organizm przestaje prawidłowo odczytywać poziom insuliny – dostaje komunikat, że jest jej za mało, mimo stężenie tego hormonu w surowicy krwi jest prawidłowe lub podwyższone. Duży popyt rodzi dużą podaż – produkcja insuliny wzrasta, Jednak stopniowo wyczerpują się jej rezerwy w trzustce i załamuje się metabolizm glukozy. Zaczynają się problemy, bo insulina jest potrzebna by „otwierać” komórki dla glukozy. Ona bowiem musi wejść do ich wnętrza, by tam zostać spalona i potem wykorzystana jako energia. Jeśli do tego nie dojdzie, nadmiar glukozy odłoży się w wątrobie i w mięśniach, a przy dużej nadwyżce cukier zamieni się w tkankę tłuszczową. Jeśli ona za bardzo się rozrośnie, organizm nie będzie potrzebował więcej glukozy i zacznie się przed nią bronić, czyli przestanie reagować na działanie insuliny. W konsekwencji wzrośnie poziom cukru we krwi. Problem dotyczy nie tylko osób otyłych – możesz być szczupła, ale mieć otłuszczone narządy wewnętrzne.

Zobacz więcej: Dlaczego wciąż czujesz się głodna?

Osoby cierpiące na insulinooporność mają symptomy typowe dla wielu różnych chorób oraz przepracowania i problemów ze snem. Dlatego tak trudno zdiagnozować to zaburzenie. Do najczęstszych objawów należą: przewlekłe zmęczenie, senność (zwłaszcza po jedzeniu), problemy z koncentracją. Jeśli cierpisz na insulinooporność, prawdopodobnie masz także wysokie ciśnienie tętnicze, wysoki poziom trój glicerydów i cholesterolu, a także zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi. Przy zaawansowanych zaburzeniach metabolicznych podwyższony jest też poziom cukru we krwi. To wszystko może doprowadzić nie tylko do cukrzycy typu 2, ale też miażdżycy, zespołu policystycznych jajników i niealkoholowego stłuszczenia wątroby.

Insulinooporność - uwarunkowania genetyczne

Do zaburzeń metabolicznych można mieć skłonności genetyczne. Często są one także wynikiem zbyt wysokiego poziomu hormonów, działających przeciwstawnie do insuliny – glukagonu, adrenaliny, glikokortykosteroidów. Insulinooporność może się więc rozwinąć na tle akromegalii (choroby spowodowanej nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu przez gruczolaka przysadki mózgowej) i nadczynności tarczycy. Czasem dotyka ciężarna, zwłaszcza w trzecim trymestrze, bo zawarte w łożysku insulinazy hamują działanie insuliny. Zaburzenia metaboliczne w ciąży, mogą być też skutkiem przejadania się – wiele kobiet wciąż wierzy, że trzeba jeść za dwoje. Jeśli za bardzo utyjesz zwiększysz oporność organizmu na insulinę, bo tkanka tłuszczowa produkuje substancje działające przeciwstawnie do insuliny lub hamujące jej działanie. Problem dotyczy nie tylko przyszłych mam. Każdy z nas tyjąc doprowadza do powstania błędnego koła – nadwaga powoduje zaburzenia metaboliczne, a one z kolei utrudniają chudnięcie. Dlatego musisz prowadzić zdrowy tryb życia. Badania naukowe wskazują, że to właśnie on, a nie leki pomogą ci najbardziej.Leczenie farmakologiczne jest mało efektywne – przynosi minimum 30% rezultatów mniej niż odpowiednia dieta i ruch. Zmiana sposobu żywienia i zwiększenie aktywności fizycznej przekładają się na konkretne korzyści zdrowotne. – Amerykańskie badania Diabetes Prevention Program (DPP) wykazały, że nawet niewielki bo zaledwie 5% spadek masy ciała może pomóc powstrzymać rozwój cukrzycy.

Zobacz więcej: Tych 6 POSIŁKÓW musisz jeść żeby schudnąć!

Insulinooporność - jak sobie z nią poradzić?

Najbardziej precyzyjnym badaniem, które wykrywa insulinooporność, jest tzw. euglikemniczna klamra metaboliczna, polegająca na podaniu dożylnie insuliny i glukozy, a następnie monitorowaniu glikemii (poziomu cukru we krwi) co pięć minut. Badanie wykonuje się prawie wyłącznie w szpitalu. Powszechnie stosowany jest za to doustny test tolerancji glukozy (OGTT). Pierwszą próbkę krwi pobiera się na czczo, drugą po podaniu glukozy, a potem analizuje się wydzialanie insuliny oraz poziom cukru we krwi. Jednak aby takie badanie było miarodajne trzeba się do niego dobrze przygotować, m.in. spać po 10 godzin przez trzy noce poprzedzające badanie. Przez dwie godziny (tyle trwa badanie) nie wolno się intensywnie ruszać ani jeść.

fot. istock.com

0

psychologia

Co dzieje się z organizmem mężczyzny po narodzinach dziecka?

Insulinooporność - jaka dieta?

Jeśli badania wykazały u ciebie wysoki poziom cukru, pora zmienić dietę. Ważne są ilość, jakość oraz czas spożywania posiłków. Przede wszystkim jedz produkty o niskim i średnim indeksie glikemicznym (im wyższa jego wartość, tym wyższe stężenie glukozy we krwi po spożyciu danego produktu w porównaniu do zmian obserwowanych po spożyciu takiej samej ilości glukozy). Posiłki powinny być małe i spożywane co 2-3 godziny. Oto szczegółowe zalecenia:

• Odstaw białe pieczywo i wyroby z białej mąki oraz biały ryż, które zawierają głównie węglowodany proste od razu przedostające się do krwioobiegu, co powoduje szybki wzrostu cukru we krwi. Postaw na razowe pieczywo, kasze, ciemne makarony i brązowy ryż, które są źródłem węglowodanów złożonych. One podczas trawienia są rozkładane do cukrów prostych. Dłuższy proces trawienia powoduje, że poziom glukozy we krwi wzrasta powoli i dłużej utrzymuje się na stałym poziomie.
• Jedz chude mięso, drób, dobrej jakości wędliny oraz tłuste ryby, bogate w kwasy omega-3. Wartościowe są nasiona roślin strączkowych, tofu, komosa ryżowa oraz produkty mleczne. Zdarza się jednak, że obecna w nich laktoza (cukier mleczny) znacznie podnosi poziom cukru we krwi. Unikaj więc mleka i wybieraj fermentowany nabiał, np. jogurty, kefiry czy dojrzewające sery, które zawierają o wiele mniej laktozy.
• Ogranicz owoce. Wyklucz te najsłodsze, jak winogrona, ananasy, gruszki, figi czy banany – zawarta w nich fruktoza i glukoza powodują szybki wzorst glikemii, a potem nagły jej spadek. Owoce łącz z produktami białkowo – tłuszczowymi – jogurtem, orzechami i płatkami owsianymi.
• Sięgaj po warzywa. Mają tę przewagę nad owocami, że zawierają mniej węglowodanów. Mają za to cenny błonnik, który syci i spowalnia wchłanianie cukrów, tym samym hamując wzrost glikemii. Pamiętaj tylko, by jeść warzywa półtwarde (al dente), bo zbyt długie gotowanie podnosi ich indeks glikemiczny.

Insulinooporność - czego nie można jeść?

Do słodzenia wybieraj naturalne substytuty cukru – erytrol, ksylitol lub stewię. Na bazie tych składników sama komponuj desery. Po zjedzeniu czegoś słodkiego postaraj się zmobilizować do ćwiczeń fizycznych. Dzięki temu obniżysz poziom cukru we krwi. Uważaj na tłuszcze – są kaloryczne, a jak już wiesz, zbyt duża masa ciała zwiększa ryzyko rozwoju insulinooporności. Oczywiście nie powinnaś całkowicie rezygnować z tego składnika pokarmowego. Odstaw jednak tłuszcze zwierzęce (boczek, kiełbasę) i zastąp je roślinnymi, np. oliwą z oliwek oraz orzechami, bogatymi w kwasy omega-3. Ogranicz picie alkoholu, bo on może prowadzić do rozwoju hipoglikemii, czyli zbyt niskiego poziomu cukru. Ten stan również jest niebezpieczny. Pojawiają się takie objawy jak: drżenie rąk, niepokój, zlewne poty i przyśpieszeni akcji serca. Często towarzyszy im też głód. Jeśli nie zjesz lub nie wypijesz wtedy czegoś słodkiego, możesz nawet dostać drgawek i stracić przytomność, co będzie oznaczało, że nastąpiło niedocukrzenie mózgu. W skrajnych przypadkach dochodzi do śpiączki cukrzycowej, która wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

Zobacz więcej: 

Insulinooporność - leczenie

Aktywność pomoże ci pokonać insulinooporność i obniżyć ryzyko zachorowania na cukrzycę nawet do 60%. Jeżeli nie ćwiczyłaś przez rok lub dłużej, rozpocznij od zajęć wymagających umiarkowanego wysiłku – spacerów w szybkim tempie, nornic wal kingu, jazdy na rowerze czy pływania. Jeśli komórki mięśniowe zaczną zużywać więcej cukru, jego poziom we krwi spadnie. Ruch zwiększa wrażliwość komórek na insulinę, reguluje poziom tłuszczów we krwi, pomaga utrzymać właściwą masę ciała oraz co nie mniej istotne poprawia nastrój. To ważne, bo insulinooporność dość często towarzyszy depresja. Jeśli chorujesz już na cukrzycę typu 2, to zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego z 2017 roku powinnaś poświęcić na ćwiczenia 30-45 minut dziennie (minimum 3 razy w tygodniu). Musisz jednak pamiętać o kilku zasadach bezpieczeństwa:

• Nigdy nie ćwicz na czczo. Aktywność fizyczną podejmuj najwcześniej dwie godziny po lekkim posiłku.
• Zabieraj na spacer lub trening wodę – często ją popijaj, nie dopuszczaj do powstania uczucia pragnienia.
• Zawsze miej przy sobie przekąskę zawierającą łatwo przyswajalne węglowodany o średnim lub wysokim indeksie glikemicznym, np. cukierek, czekoladę, cukier w kostkach. Każdy wysiłek, zwłaszcza ćwiczenia aerobowe i anaerobowe (podczas ich wykonywania bardzo wzrasta tętno) niesie ryzyko niedocukrzenia, które może wystąpić w trakcie i po zakończeniu treningu.
• Przed ćwiczeniami sprawdzaj poziom cukru we krwi – nie zaczynaj treningu, jeśli cukier spadł poniżej 100mg/dl lub jest wyższy niż 300mg/dl. Z ćwiczeń zrezygnuj też, gdy jesteś przeziębiona, w twoim organizmie rozwija się jakiś stan zapalny, masz grypę, gorączkę lub złe samopoczucie.