9 września – to właśnie dzisiaj obchodzimy Światowy Dzień FAS

Data nie jest przypadkowa, symbolizuje ona trwający 9 miesięcy okres ciąży.

Światowy Dzień FAS – historia

Światowy Dzień FAS obchodzono po pierwszy raz w 1999 roku, w Auckland w Nowej Zelandii. Z pomysłem oficjalnego ustanowienia tego święta na całym świecie wystąpiło trzech rodziców – Bonnie Buxton i jej mąż Brian Philcox oraz Teresa Kellerman. Światowy Dzień FAS ustanowiono, aby poprawić świadomość dotyczącą spożywania alkoholu w czasie ciąży. Obchody, które mają miejsce tego dnia to pewnego rodzaju apel, który przypomina, jak poważne i przykre mogą być konsekwencje zażywania alkoholu przez ciężarną kobietę.

Pierwszy Dzień FAS obchodzono w Polsce w 2001 roku. Obchody w miejscowości Lędziny (w województwie śląskim) zorganizowało Stowarzyszenie Zastępczego Rodzicielstwa oraz Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Obecnie dzień ten obchodzony jest w wielu miastach na całym świecie.

Czym jest FAS?

FAS (Fetal Alcohol Syndrome), inaczej alkoholowy zespół płodowy, to poważny zespół chorobowy wywołany wskutek spożywania alkoholu przez kobietę będącą w ciąży. Najpoważniejsze konsekwencje FAS to:

• niepełnosprawność umysłowa;
• niska waga urodzeniowa dziecka;
• poważne wady wrodzone narządów;
• spowolniony rozwój fizyczny;
• zaburzenia zachowania – np. ADHD.

WARTO WIEDZIEĆ: picie alkoholu przez ciężarną jest szkodliwe dla dziecka, nawet jeśli spożyto niewielką ilość alkoholu. Wynika to z faktu, że alkohol przedostaje się bardzo szybko przez barierę łożyskową i jego stężenie we krwi dziecka jest zbliżone do stężenia alkoholu we krwi matki [1].

FAS – występowanie w Polsce i na świecie

Światowy Dzień FAS zwraca uwagę społeczeństwa na bardzo poważny problem. Badania przeprowadzone w latach 2012-2014 przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (w skrócie PARPA) dowiodły, że w Polsce każdego roku rodzi się więcej dzieci z FAS niż z autyzmem czy też zespołem Downa [2].

Jeśli chodzi o występowanie FAS na świecie, szacuje się, że z alkoholowym zespołem płodowym rodzi się od 3 do nawet 9 na 1000 dzieci. Statystyki są jednak różne, w zależności od kraju – przykładowo, we Francji notuje się prawie 5 przypadków na 1000 żywych urodzeń, tymczasem w RPA częstotliwość występowania FAS wynosi aż 40 na 1000 [3].

Szkody powstałe w organizmie dziecka na skutek FAS są nieodwracalne

Alkohol ma negatywny wpływ na wszystkie komórki i narządy, w tym w szczególności na układ nerwowy. Spożywanie alkoholu przez ciężarną może doprowadzić do poważnych uszkodzeń w obrębie mózgu [4]. FAS jest chorobą nieuleczalną – szkody powstałe w organizmie dziecka na skutek picia przez jego matkę alkoholu są nieodwracalne i towarzyszą mu całe życie. Dlatego też bardzo ważne jest, aby stale edukować na ten temat.

0

wydarzenia

Wielki finał kolejnej edycji Sokoliki Cup

Rozwojowi FAS można zapobiec. Jak? 

Alkoholowy zespół płodowy FAS to jedyne takie zaburzenie rozwojowe, któremu można całkowicie zapobiec. W jaki sposób? Kluczowa jest całkowita abstynencja od alkoholu w okresie poprzedzającym ciążę oraz przez 9 miesięcy ciąży. Powstrzymanie się od spożywania pozwala uchronić malucha przed przykrymi konsekwencjami FAS.  

Co jeszcze można zrobić, aby zadbać o zdrowie dziecka przed jego narodzinami?

Unikanie alkoholu to nie jedyny sposób na to, aby zadbać o  zdrowie nienarodzonego jeszcze dziecka. Kluczowe są również:

·       odpowiednia dieta;

·       regularna aktywność fizyczną;

·       suplementacja zgodnie z zaleceniami lekarza.

W czasie ciąży warto wykonać także badania prenatalne. Mają one na celu sprawdzenie zdrowia dziecka jeszcze przed narodzinami. Jeśli badania prenatalne nie wykryją żadnych nieprawidłowości, rodzice zyskują spokój o zdrowie dziecka, tak cenny w czasie ciąży. Gdy natomiast badania prenatalne coś wykażą, dzięki szybkiej reakcji i wprowadzeniu zawczasu odpowiedniego leczenia udaje się poprawić funkcjonowanie malucha.

W Polsce już od kilku lat są dostępne nieinwazyjne badania oparte na analizie wolnego płodowego DNA (tzw. badania NIPT). Wykonywane na podstawie niewielkiej próbki krwi matki dlatego są nieinwazyjne. Testy NIPT charakteryzują się wysoką czułością, szerokim zakresem badanych chorób genetycznych oraz bezpieczeństwem.

Tekst we współpracy z Laboratorium testDNA

Źródła:

1. https://www.gov.pl/web/gis/spozywanie-alkoholu-przez-kobiety-w-ciazy

2. https://www.parpa.pl/index.php/ciaza-bez-alkoholu/badania

3. Dell C.A., Roberts G. Alcohol Use and Pregnancy: An Important Canadian public Health and Social Issue, Ontario (2006).

4. Banach M. Alkoholowy Zespół Płodu. Teoria, Diagnostyka, Praktyka. Wydawnictwo WAM, Kraków (2011).