Zwichnięcie kostki u dzieci – jak prawidłowo zareagować?

Zabawy, skakanie, bieganie i inne aktywności dzieci są oznakami ich witalności i dobrego zdrowia. Jednak wykonywanie takich ruchów niesie ze sobą ryzyko kontuzji m.in. zwichnięcia kostki. Jest to bardzo częsty uraz kończyny dolnej u najmłodszych. Zobacz, jak powinno się prawidłowo zareagować, gdy dojdzie do takiego uszkodzenia.

Czym jest zwichnięcie kostki?

Zwichnięcie kostki to potoczna nazwa zwichnięcia stawu skokowego, części ciała o dość mocno skomplikowanej budowie. Za jego stabilność i prawidłowe funkcjonowanie odpowiadają duże grupy mięśni, więzadeł oraz powierzchnie stawowe i torebka stawowa [1]. Jest to poważny uraz, którego nie wolno lekceważyć. W jego wyniku powierzchnie stawowe kości goleni i kości skokowej tracą całkowity kontakt. Zaburzeniu ulega anatomia i funkcja stawu skokowego, ponieważ kość skokowa wysuwa się spomiędzy kości strzałkowej i piszczelowej. Dochodzi do znacznej deformacji w okolicy kostki [2].

Kiedy dzieci są narażone na zwichnięcie stawu skokowego?

Przyczyny zwichnięcia kostki u dzieci są bardzo zróżnicowane. Najczęściej obejmują chodzenie po nierównym podłożu, skakanie z wysokości, zbieganie ze schodów, bieganie z rozwiązanymi sznurowadłami lub upadek na skutek złego ułożenia nóg np. na oblodzonej powierzchni. Może być również spowodowane uderzeniem lub nawet osłabieniem grup mięśni chroniących staw. Do zwichnięcia stawu skokowego może też dojść w czasie wypadków komunikacyjnych lub uprawiania sportu [1, 2].

Jak rozpoznać objawy zwichnięcia kostki u dzieci?

Najważniejszą reakcją rodziców, kiedy dziecko doświadczyło zwichnięcia stawu skokowego, jest rozpoznanie problemu. Należy zwrócić na objawy urazu, takie jak [2]:

• bardzo wyraźna deformacja stawu skokowego;

• nienaturalne ustawienie stopy;

• ograniczenia w chodzeniu;

• intensywny ból;

• obrzęk zajętego stawu.

Z uwagi na ucisk nieprawidłowo stawionych kości na nerwy i naczynia krwionośne może dojść również do zaburzenia lub osłabienia czucia na stopie, a także zblednięcia skóry [2].

zdrowie dziecka

Nie przykrywaj wózka pieluszką w upalne dni! To niebezpieczne!

Moje dziecko zwichnęło kostkę! Co robić?

Kiedy zauważysz zwichnięcie kostki u dziecka, musisz przystąpić do udzielenia pierwszej pomocy. Przede wszystkim dziecko nie powinno próbować stawać na stopie i musi ją oszczędzać do czasu określenia stopnia urazu. Koniecznie należy usztywnić nogę i unieruchomić staw skokowy w takiej pozycji, w jakiej się znalazł. Jeśli na stopie jest obuwie lub skarpetka, można je zdjąć, o ile ta czynność jest łatwa do wykonania. Jeśli deformacja kostki jest duża, lepiej usztywnić stopę wraz z butem lub skarpetką. By zmniejszyć obrzęk i dolegliwości bólowe można wykonać okłady z lodu na kostkę [2].

Zwichnięcie stawu skokowego u dzieci należy leczyć natychmiast po pojawieniu się objawów. Jeżeli wystąpi duży obrzęk i bardzo ostry ból, który nie ustępuje, konieczne może okazać się wezwanie pogotowia ratunkowego [2].

Jak wygląda leczenie zwichniętej kostki u dziecka?

W przypadku zwichnięcia stawu skokowego należy niezwłocznie zapisać dziecko na konsultację z ortopedą dziecięcym. Lekarz w celu potwierdzenia diagnozy prawdopodobnie zleci wykonanie prześwietlenia (badanie RTG). Może również potrzebować obrazów z badania USG, tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego, by ocenić, czy nie nastąpiło ewentualne uszkodzenie więzadeł stawu skokowo-goleniowego [3].

Po rozpoznaniu zwichnięcia kostki ortopeda zajmie się nastawieniem stawu skokowego, czyli prawidłowym ustawieniem powierzchni stawowych. Taki zabieg jest konieczny, by zmniejszyć silny ból oraz odbarczyć struktury nerwowe i naczyniowe. Niekiedy konieczne jest przeprowadzenie zabiegu operacyjnego, a następnie rehabilitacji, która przywróci prawidłowe funkcjonowanie stawu [2].

Rodzice muszą podejść do procesu leczenia ze spokojem i dać dziecku czas oraz okazywać cierpliwość niezbędną do powrotu do zdrowia. Trzeba zrozumieć, że przez jakiś czas dziecko nie będzie mogło stawać na chorą nogę, bawić się i biegać jak zwykle. Prawidłowo leczone zwichnięcie kostki zapobiega przekształceniu się w trwały uraz i zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań.

Artykuł na zlecenie marki Diky

Bibliografia:

1. Pedrycz A. i in., Urazy w obrębie stawu skokowego. Diagnostyka, profilaktyka, leczenie operacyjne, Polish Hyperbaric Research 4(49)2014.

2. Stępień K., Zwichnięcie stawu skokowego, Medycyna Praktyczna, 2021, witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/264049,zwichniecie-stawu-skokowego

3. Sieroń D., Diagnostyka obrazowa w fizjoterapii i rehabilitacji, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2017.