Czy pozwolić dziecku na popełnianie błędów?

Często przychodzi nam to z trudem, ale warto!
Czy pozwolić dziecku na popełnianie błędów?
fot. istock.com
30.10.2022
Katarzyna Lemanowicz

Wiele mam che ochronić swoje maleństwo i wyręcza swoje dziecko latami. Ostre narzędzia jak nóż czy nożyczki są zakazane, bo się skaleczysz, więc mamusia zrobi za dziecko. Kuchenka może poparzyć, garnek może dziecko spalić, więc mama ugotuje. Praca plastyczna czy wypracowanie jest "podszlifowane" przez mamę, by dziecko dostało dobrą ocenę, można wymieniać niemalże bez końca. My rodzice tworzymy idealne warunki, by osiągnąć jeden jedyny cel - sukces dziecka! Wyręczając i pomagając dziecku, oczekujemy od dziecka osiągnięć naukowych, tylko pierwszych miejsc i laurów. A gdzie w tym wszystkim możliwość popełniania błędów, umiejętność radzenia sobie z porażką, a także nauka na błędach?

Czy pozwolić dziecku na popełnianie błędów?

Dzieci chronione przez matki, w którymś momencie w końcu muszą zacząć żyć same i jako dorośli ludzie nagle nie potrafią sobie radzić z porażką. Wychowanie skoncentrowane na nagrodach i karach za błędy "zmusza" dzieci do perfekcjonizmu, do bycia idealnym dla kogoś. Takie dziecko jak dorosły może nieustannie dążyć do perfekcjonizmu i sukcesów nie potrafiąc się cieszyć tym, co ma, wciąż czekając na aprobatę i pochwały ze strony innych. Prof. Aleksander Perski, psycholog kliniczny ze sztokholmskiego Instytutu Karolinska, który ponad dziesięć lat temu założył pierwszą w Szwecji klinikę stresu, zauważył, że zjawisko toksycznego perfekcjonizmu staje się, zwłaszcza w pokoleniu 20-, 30-latków, wręcz epidemią.

W perfekcjonizmie nie ma miejsca na porażki, tymczasem to błędy mogą najwięcej wnieść w rozwój osobisty małego człowieka. Osoby, które nie boją się popełniania błędów, lepiej się uczą i są bardziej odważne w sięganiu po nowe wyzwania.

Zobacz więcej: Co zrobić, by nauka właściwego postępowania nie zmieniła się w nakłanianie do kłamania?

Carol S. Dweck, psycholog ze Stanford University przeprowadziła w tym obszarze badania. Podzieliła ona 400 badanych uczniów na dwie grupy: jedni byli zapewniani o swojej mądrości, drugich chwalono za wysiłek wkładany w naukę. Potem dano im do wyboru dwa zadania: jedno proste, ale mało rozwijające, drugie trudniejsze, z którego mogli się sporo nauczyć, ale i popełnić więcej błędów. Większość uczniów chwalonych za bycie mądrymi wybrała pierwsze zadanie, podczas gdy 90% chwalonych za wysiłek zdecydowało się rozwiązać zadanie trudniejsze. To wsparcie dane drugiej grupie zachęciło ją do podjęcia wyzwania mimo ryzyka popełnienia błędu.

Zbyt nadgorliwe pomaganie dziecku - czy jest dobre?

Zbyt nadgorliwe “pomaganie” dziecku w osiągnięciu sukcesu sprawia, że wyrastają oni często na nieomylnych geniuszy, przekonanych, że zawsze mają racje. Natomiast upadki są niezwykle bolesne. Chcesz, by twoje dziecko potrafiło się samodzielnie podnieść po porażce? Musisz mu pozwolić na popełnienie błędu i upadek.

Twoją rolą nie jest redukcja wszystkich zagrożeń, ale pomoc, by malec, a potem dorosły potrafił bezpiecznie mierzyć się z porażką. Pamiętasz, jak twoje dziecko uczyło się chodzić, upadało, może czasem rozbijało głowę lub zdzierało kolano, ale się samo nauczyło i tak jest ze wszystkim w życiu dziecka.

wychowanie
fot. istock.com

Zasady, które ułatwią dziecku uczenie się na błędach:

  1. Daj dziecku do zrozumienia, że nie oczekujesz, że będzie doskonałe.
  2. Niech wie, że twoja miłość jest bezwarunkowa i nie zależy od porażek lub sukcesów.
  3. Pomóż dziecku znaleźć wyjście z opresji, zamiast je ratować za każdym razem.
  4. Opowiadaj mu o własnych błędach.
  5. Zachęcaj je, by brało odpowiedzialność za własne pomyłki.
  6. Chwal je za umiejętność przyznania się do błędu.
  7. Chwal je za wysiłek, który wkłada w jego naprawienie.
  8. Podpowiedz, jak może zadośćuczynić, gdy jego pomyłka kogoś zraniła.
  9. Pokaż dziecku, że każda porażka niesie w sobie coś dobrego.
  10. Nie wypominaj dawnych błędów.

Chwalenie bardzo często to najprostsza nagroda. Maluch taki w przyszłości będzie oczekiwał od wszystkich słów uznania. Tymczasem warto dziecko nauczyć, by nie było zależne od opinii innych, ale było dumne z własnych osiągnięć. Warto także pozwolić sobie na konstruktywną uwagę, co można zrobić lepiej. Trudne sytuacje, z którymi radzimy sobie w dzieciństwie, utwierdzają nas w przekonaniu, że damy sobie sami radę.

Zobacz więcej: Dajesz dziecku wygrywać? To błąd

Wysoka pewność siebie nie jest gwarancją, że dziecko w przyszłości będzie miało poczucie własnej wartości. Pozwól dziecku na eksperymenty, na próby i naukę, dzięki temu dziecko może odkryć, co lubi, czego po potrzebuje i czego chce.

Polecane wideo

Komentarze
Ocena: 5 / 5
Polecane dla Ciebie