Jak sobie poradzić z małym urwisem?

#1 Zmęczenie i głód: Z badań wynika, że niezjedzenie śniadania może powodować u dziecka nadpobudliwość. Niektóre dzieci źle się zachowują, gdy nie jest zaspokojona ich potrzeba snu i jedzenia. Co ważne, niedobory snu nasilają negatywne emocje w sytuacji stresu. „Dzieci potrafią zachowywać się okropnie, gdy są głodne, bo głód zaburza równowagę hormonalną. Jeżeli poziom cukru we krwi zbytnio spada, organizm reaguje wydzielaniem hormonów stresu przez nadnercza” – tłumaczy Margot Sunderland. Poza tym dzieci są szczególnie podatne na działanie dodatków spożywczych, bo ich ciała i mózgi są niedojrzałe. Złe zachowanie może być też wywołane przez cukier i słodycze.

fot. istock.com

#2 Pragnienia psychologiczne: Są trzy psychologiczne pragnienia – stymulacji, uznania i struktury. Jeśli chodzi o tę pierwszą, mózg odbiera niewystarczającą stymulację jako stres. Aby zmienić ten stan, ludzie usiłują zwiększyć pobudzenie i zmienić skład substancji chemicznych w mózgu. Dorośli mogą np. włączyć radio. Dzieci natomiast uciekają się do stymulacji, która jest agresywna i hałaśliwa. Z kolei pragnienie uznania skłania dziecko do zwrócenia na siebie uwagi. Jest jeszcze potrzeba struktury – dzieci, tak samo jak dorośli, potrzebują struktury jasno określonych zasad panujących w domu oraz rutyny. Dlatego robią się nieznośne np. w kolejce w sklepie lub na zakupach.

#3 Nie w pełni dojrzały mózg emocjonalny: „Czasem krytykuje się dzieci za złe zachowanie, za które po prostu nie można przypisywać im odpowiedzialności, ich mózgi bowiem nie są wystarczająco dojrzałe emocjonalnie. U małych dzieci wyższe ośrodki mózgowe nie są rozwinięte, co oznacza, że nie mogą przez cały czas hamować prymitywnych impulsów skłaniających dzieci do wierzgania, biegania i wdrapywania się na różne obiekty” – pisze Margot Sunderland. Musisz mieć zatem świadomość, że nie każde niegrzeczne zachowanie twojego dziecka jest celowe.

#4 Potrzeba pomocy w poradzeniu sobie z silnym uczuciem: Margot Sunderland zauważa, że czasami dzieci źle się zachowują, bo rozładowują napięcie związane z bardzo bolesną emocją. Mogą być złe lub sfrustrowane z powodu kogoś lub czegoś. „Silne, bolesne uczucie aktywizuje wydzielanie hormonów stresu w mózgu i ciele, tak więc przeraźliwe wybuchy są częstym sposobem obniżenia napięcia” – podkreśla autorka poradnika. Zwróć uwagę, że dziecko nie dysponuje słowami pozwalającymi opisać emocje, więc wyrzuca je z siebie w postaci krzyku.

#5 Przejmowanie twojego stresu: Czy zdajesz sobie sprawę, że zachowanie dziecka często jest barometrem mierzącym stres, depresję, złość lub zmartwienie rodzica? „Uporczywy krzyk i wpadanie w szał może być sposobem dziecka na rozładowanie emocji rodziców” – uważa Margot Sunderland. Im bardziej będziesz zestresowana, tym większe jest prawdopodobieństwo, że również twoja pociecha zacznie się źle zachowywać. Dzieje się tak, ponieważ prawa kora przedczołowa dziecka potrafi wychwytać atmosferę emocjonalną w ciągu milisekund. Jeśli jesteś zrelaksowana, twoje dziecko też prawdopodobnie takie będzie.

#6 Aktywizujesz niewłaściwą część mózgu dziecka: Margot Sunderland tłumaczy: jeżeli wykrzykujesz ciągłe komendy w rodzaju „Zrób to!” czy „Nie rób tamtego!”, możesz nieświadomie pobudzać prymitywne systemy złości i strachu. Twój sposób zwracania się do malucha może aktywizować niewłaściwą część jego mózgu. Natomiast dużo radości, uścisków i śmiechu zaktywizują systemy zabawy i opieki.

#7 Uwaga, ataki złości: Wiesz już, jakie są główne przyczyny niewłaściwego zachowania dzieci – i jak sobie z nimi radzić. Osobną kwestię stanowią napady złości, czyli bardzo silna nawałnica emocji. Warto wiedzieć, że napady złości są kluczowymi momentami dla kształtowania się mózgu. Należy mieć świadomość, że istnieją dwa rodzaje napadów złości – powiązany z cierpieniem, który wynika z prawdziwego bólu emocjonalnego, związanego m.in. ze stratą, bezsilnością, frustracją, rozczarowaniem, a także „napad małego Nerona”, za którym stoi pragnienie kontroli i manipulacji. W tym pierwszy wypadku dziecko trzeba pocieszyć. W drugim – zignorować.

Warto pamiętać, że korygowanie zachowania dziecka krzykiem, złością, rozkazami i krytyką może prowadzić do nadwrażliwości systemów w niższych ośrodkach mózgowych. Jednocześnie ignorowanie złego zachowania i poświęcanie uwagi właściwemu przynosi dobre skutki. Margot Sunderland podkreśla, że znajomość wyboru i konsekwencji pomaga angażować wyższy, myślący mózg dziecka. Ważny jest także czas na rozmowę z maluchem oraz wyznaczenie reguł funkcjonowania w rodzinie. „Dyscyplinowanie dziecka za pomocą metod podtrzymujących jego poczucie godności jest świetnym darem” – sumuje autorka poradnika.

Przeczytaj również:

• Slow parenting czyli wszystko na temat beztroskiego dzieciństwa
• Jak nauczyć dziecko samodzielnego spania poza łóżkiem mamy i taty?