Fobia szkolna, czyli kiedy dziecko nie chce wracać do szkoły
Dla wielu rodziców początek roku szkolnego nie będzie przyjemnym czasem kompletowania wyprawki.
fot. istock.com
Wybieraniem kolorowych zeszytów i przyborów. Z troską będą obserwować swoje dziecko, które wraz z upływem dni staje się coraz bardziej zestresowane, napięte i smutne. To, co najczęściej będą słyszeć, to słowa: 'nie chcę tam wracać". Fobia szkolna, bo o niej mowa dotyka ok. 1-5% uczniów w różnym wieku. Na to zaburzenie lękowe mogą cierpieć zarówno dzieci, jak i młodzież.
Fobia szkolna to rodzaj silnego lęku, który pojawia się w związku ze szkolną edukacją i może utrudniać codzienne funkcjonowanie dziecka. Nazywa się go także fobią sytuacyjną, właśnie dlatego, że bezpośrednio łączy się z konkretnymi sytuacjami, które dotykają ucznia w szkole, a głównym objawem jest obawa przed uczęszczaniem do szkoły.
W klasyfikacji medycznej fobia szkolna nie funkcjonuje jako osobna kategoria, traktowana jest jako zaburzenie lękowe, należące do kategorii fobii społecznej.
Każdemu dziecku czasem się nie chce pójść do szkoły, każde czasem czuje się zmęczone, przytłoczone, zestresowane sprawdzianem, czy zwyczajnie niewyspane. Wsparcie rodzica w takiej sytuacji i rozmowa powinny pomóc na tyle, by dziecko mogło się zmierzyć ze szkolnymi wyzwaniami.
Kiedy powinna nam się zapalić czerwona lampka? Radykalna odmowa wyjścia z domu na zajęcia, objawy psychosomatyczne u dziecka, mogą wskazywać, że dzieje się coś niepokojącego. Taki stan mogą poprzedzać sytuację porannego napięcia u młodszego dziecka: niepokój, rozdrażnienie, płaczliwość. Skarżenie się na ból głowy, czy brzucha, nudności.
Może się zdarzyć, że to nauczyciel czy wychowawca będzie tą osobą, która zauważy, że uczeń się zmienił. Jest wycofany, nie zabiera głosu, opuszcza zajęcia, ma słabsze wyniki.
Niepokojące objawy:
Objawy w fobii szkolnej mogą poza sferą fizjologiczną dotyczyć także sfery poznawczej i emocjonalnej :
Zdiagnozowanie fobii szkolnej nie jest łatwe, a zaobserwowane objawy możemy pomylić z innymi chorobami. Dlatego tak ważna jest uważność na dziecko, zauważenie, kiedy coś w jego zachowaniu i funkcjonowaniu się zmienia. Najczęściej wymienione objawy będą pojawiały się w chwilach, kiedy dziecko zaczyna myśleć o szkole: wieczorem przy pakowaniu plecaka, rano przed wyjściem do szkoły, koniec ferii, wolnego weekendu czy wakacji. Warto zapamiętać, że wolnym czasie objawy najczęściej nie będą występowały.
/static-supermamy.papilot.pl/a/24/08/istock-1311407688-eb0c.jpg)
fot. istock.com
Jeśli zaobserwujemy powtarzalność objawów w określonym czasie u naszego dziecka bądź, nastolatka nasze kolejne kroki powinny być skierowane do specjalisty (psycholog, psychoterapeuta, lekarz psychiatra) w celu uzyskania diagnozy i wsparcia. Szacuje się, że choć w ciężkiej postaci fobia szkolna dotyka od 1-5% uczniów, niektórzy badacze wskazują, że symptomów może doświadczać nawet co czwarte dziecko.
Nieleczona fobia szkolna i silna ekspozycja na lęk może prowadzić do poważniejszych zaburzeń zdrowotnych i stać się np. przyczyną depresji.
Fobia szkolna jest zjawiskiem złożonym, któremu nie można przypisać jednej, konkretnej przyczyny. Czynników pojawiającego się u dziecka lęku przed szkołą jest wiele. Będą to zarówno kwestie wiążące się z samą szkołą, jaki i z życiem rodzinnym ucznia. Jako źródło występowania problemu możemy skazać:
Pomoc i wsparcie
W procesie leczenia dziecka z fobii szkolnej kluczową rolę odgrywają rodzice, którzy powinni zapewnić mu spokój i pełne wsparcie w trudnym okresie. Często pojawia się pokusa, by namawiać lub wręcz przymuszać dziecko do pójścia do szkoły, takie działanie wbrew woli dziecka może przynieść odwrotny skutek.
O zaistniałej sytuacji powinna poinformowana być szkoła: wychowawca, nauczyciele uczący dziecko, szkolny psycholog, który może być wsparciem dla Was w tym pierwszym okresie. W zależności od potrzeby dziecko trafi pod opiekę terapeuty lub lekarza psychiatry specjalizującego się w leczeniu dzieci i młodzieży.
Rodzic dziecka z fobią szkolną może skorzystać z kilku opcji. Na pewno powinna podjęta być ścisła współpraca ze szkołą (z nauczycielami, wychowawcą szkolnym pedagogiem i psychologiem) w celu opracowania wsparcia dziecka z zaburzeniem lękowym. Zdarza się, że dziecko będzie miało zaproponowany indywidualny tok nauczania. Placówka może także zaproponować indywidualne nauczanie, ale na terenie szkoły.
Nierzadko, jeśli problem dotyczył przemocy rówieśniczej lub innej trudnej sytuacji na terenie placówki konieczna będzie zmiana szkoły, lub rozważenie alternatywnej formy edukacji.
Jednym z alternatywnych trybów nauczania jest edukacja domowa, czyli spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą. - W edukacji domowej jest miejsce na indywidualne podejście do dziecka. Skupienie się na nim, na jego potrzebach. Wsparcie i zaopiekowanie tego, co w danym momencie jest najważniejsze. Czasem nauczanie domowe jest wyborem na cały okres edukacyjny, a czasem na okres, który pomaga dziecku wzmocnić się, nabrać sił, by pójść dalej - tłumaczy Monika Kamińska -Wciso z Centrum Nauczania Domowego.
Edukacja domowa to legalna i bezpłatna forma spełniania obowiązku szkolnego. Dziecko formalnie jest zapisane do szkoły, jednak uczy się w domu. Edukacja domowa daje możliwość dostosowania tempa nauki i metod nauczania do indywidualnych potrzeb dziecka.
Uczeń nie pisze sprawdzianów i kartkówek, co może ograniczyć jego stres związany z ocenami. Do następnej klasy zdaje na podstawie egzaminów klasyfikacyjnych, które przeprowadzane są w przyjaznej atmosferze w terminie ustalonym ze szkołą.
Ta strona używa plików cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie.
Więcej szczegółów w naszej