Zabawa, która zbliża. Dlaczego warto wspólnie z dzieckiem uprawiać rośliny?

To nie tylko mająca zapewnić rozrywkę zabawa w ogrodnika, ale także kluczowy element zdrowego rozwoju dziecka. Wspólne wysiewanie i pielęgnowanie roślin pomagają rozwijać umiejętności społeczne, emocjonalne i poznawcze oraz budować silną relację z rodzicem. To także możliwość wprowadzenia dziecka w świat wiedzy, gdzie może uczyć się o ekologii oraz kształtować swoją osobowość i wrażliwość na otaczającą je przyrodę.

Dlaczego warto wspólnie z dzieckiem uprawiać rośliny?

Uprawa roślin to ważny element w procesie edukacji dziecka o naturze i środowisku. Stanowi idealną okazję, aby wprowadzać doświadczenia związane z biologią i ekologią, a także kształtować i umacniać więź między nim a rodzicem. Według badań opublikowanych w czasopiśmie „Journal of Environmental Horticulture”[1], uprawa roślin z dzieckiem ma pozytywny wpływ na jego rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny. Dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym najlepiej uczą się poprzez zabawę i doświadczenie, podnosząc poziom wielu umiejętności, takich jak zdolność skupienia uwagi, myślenia kreatywnego, rozumienia emocji i budowania relacji w społeczeństwie. Poznając zasady uprawy roślin, zdobywają wiedzę o różnorodności gatunków oraz rozwijają zdolności manualne. Rodzice, którzy chętnie i aktywnie biorą udział w pielęgnacji domowego warzywnika ze swoim dzieckiem, lepiej się z nim komunikują oraz zwiększają poczucie bliskości [^2].

0

rozwój dziecka

Dwulatek nie mówi! Co jest normą, a kiedy należy się martwić?

Rośliny a rozwój poznawczy, emocjonalny i fizyczny dziecka

Prace w ziemi to istotny aspekt rozwoju sensorycznego dzieci. Kontakt z różnymi teksturami i materiałami pozytywnie wpływa na rozwój umiejętności zmysłowych dziecka, takich jak dotyk, słuch, wzrok oraz propriocepcja, czyli wyczucie własnego ciała w przestrzeni. Również zmysł węchu odgrywa istotną rolę w procesie nauki i zapamiętywania – wszystko, co dziecko czuje, ma potencjał do stworzenia trwałych wspomnień. Węch wpływa na procesy poznawcze, takie jak koncentracja i motywacja. Co więcej, zapachy ziół – rumianku rzymskiego, lawendy, bazylii czy mięty – mogą działać uspokajająco i łagodząco na układ nerwowy, co z kolei pomaga w skupieniu uwagi i lepszym zapamiętywaniu informacji.

Ogrodnictwo umożliwia doświadczenie radości dzielenia się emocjami oraz uczenia współpracy i koncentracji na wspólnym celu. Kiedy dziecko uczestniczy w uprawie roślin razem z dorosłym, może także obserwować jego ruchy i naśladować je, co pomaga mu doskonalić umiejętności motoryczne, w tym zdolność zaplanowania i wykonania nieznanego wcześniej zadania ruchowego.

– Możliwość obserwacji jak rośliny rosną i się rozwijają dostarcza dzieciom wielu wrażeń i wiedzy. Przyroda to niezwykle wartościowy nauczyciel – doświadczenia z nią związane wpływają na rozwój uwagi, spostrzegawczości, pamięci wzrokowej. Własna uprawa to także doskonały sposób na budowanie relacji rodzica z dzieckiem. Wspólne wysiewanie, podlewanie, pielęgnowanie i obserwowanie procesu pozwalają lepiej się poznać, zrozumieć potrzeby i zainteresowania oraz nawiązać bardziej wartościową relację. Z kolei pociecha zyskuje poczucie bezpieczeństwa i bliskości z rodzicem. Dziecko, które regularnie zajmuje się uprawą roślin, zdobywa także umiejętności pracy zespołowej – mówi Joanna Legutko, wiceprezes firmy W. Legutko, producenta nasion i organizator akcji edukacyjno-społecznej #ZDROWOROSNA, której celem jest krzewienie postaw proekologicznych i zdrowych nawyków żywieniowych u dzieci.

Warzywnik w każdym miejscu – w bloku i w ogrodzie

Zabawę można potraktować również jako doskonałą okazję do poznawania otaczającego świata i nauki odpowiedzialności. Uprawianie roślin jest świetnym sposobem na wprowadzenie dzieci w świat natury i kształtowanie ich postaw ekologicznych. Poprzez troskę o rośliny, zyskują świadomość wpływu człowieka na otoczenie, uczą się odpowiedzialności i cierpliwości, a także dobrych nawyków żywieniowych – próbowanie i poznawanie smaku samodzielnie wysianych ziół czy warzyw stanowi ważny element edukacji przyrodniczej i zdrowotnej dla dzieci. Pozwala to rozwijać ich preferencje smakowe i zachęcać do zdrowego odżywiania.

Praca z ziemią, możliwość pobrudzenia się czy używania akcesoriów, takich jak łopatka daje maluchom mnóstwo frajdy i pozwala ograniczyć wpływ wszechobecnej elektroniki. Dzieci, które spędzają wiele czasu na oglądaniu bajek, graniu na tablecie lub – w przypadku tych starszych – scrollowaniu mediów społecznościowych, mogą mieć problemy z rozwojem zdolności komunikacyjnych, słuchaniem, a także skupieniem. Uprawa roślin jako kreatywne zajęcie, pozwala im odetchnąć od technologii i spożytkować energię w bardziej angażujący sposób, ucząc i rozwijając nowe kompetencje. Zabawa na świeżym powietrzu ma także pozytywny wpływ na zdrowie – zwiększa się odporność organizmu, wzrasta wydolność układów: ruchowego, oddechowego oraz krążenia.

– Do założenia przydomowego warzywnika nie potrzeba wiele. Jeśli mamy do dyspozycji ogródek, warto uprawiać rośliny właśnie tam – przebywanie z dzieckiem na świeżym powietrzu to dodatkowy atut, który pozytywnie wpływa na zdrowie i samopoczucie. Nie jest on jednak niezbędny. Własne zioła, warzywa i owoce możemy wysiać również w mieszkaniu – na balkonie świetnie sprawdzą się proste skrzynie, z kolei w domu wystarczą doniczki – dodaje Legutko.

Zabawy, w których rodzic angażuje się w sposób aktywny i twórczy sprzyjają rozwijaniu u dziecka poczucia własnej wartości, kształtowaniu pozytywnych wzorców zachowań i budowaniu silnych relacji. Wprowadzenie dzieci do świata roślin i wspólna uprawa z pewnością będą miały pozytywny wpływ na ich rozwój poznawczy i emocjonalny.

[1] Blair, D. (2009). The child in the garden: An evaluative review of the benefits of school gardening. Journal of Environmental Horticulture, 27(4), 196-201

^[2] Pruett, K. D., Cowan, C. P., Cowan, P. A., & Wong, J. J. (2009). Promoting fatherhood through community outreach: A group-randomized effectiveness trial. Journal of Family Psychology, 23(6), 731-739