

Z roku na rok rośnie w Polsce liczba osób zapadających na boreliozę. Sanepid ostrzega przed plagą tych pajęczaków. Wiele osób sądzi, że kleszcze spadają z drzew. W rzeczywistości żyją one w ściółce - w trawach lub krzewach, w lesie, na łące, na działce lub w parkach. Kleszcze posiadają zmysły powonienia i temperatury, które umożliwiają im wykrycie "ofiary". Powszechnie uważa się, że pajęczaki te występują tylko w lesie. Tymczasem kleszcze można spotkać nawet w centrum miasta.
Podstawowa zasada to usunąć jak najszybciej! Im wcześniej kleszcz zostanie usunięty z ciała, tym mniejsze prawdopodobieństwo zakażenia odkleszczowym zapaleniem mózgu i boreliozą. Obecnie w aptekach dostępne są rozmaite przedmioty, które ułatwiają nam usuwanie kleszczy ze skóry. Nie wolno kleszcza usuwać placami, rozgniatać, wyciskać, wykręcać, smarować tłuszczem, środkami dezynfekującymi ani przypalać!
Zobacz więcej: Ciężarna latem: Ukąszenia owadów, oparzenia słoneczne, odwodnienie - jak sobie radzić?
Miejsce po kleszczu należy obserwować, gdyż niektóre kleszcze są zakażone bakteriami Borrelia burgdorferi, które wywołują boreliozę. Szacuje się, że chorobę tę może przenosić około 30% kleszczy.
Borelioza może dawać różne objawy, gdyż wyróżniamy trzy rodzaje. Boreliozę wczesną zlokalizowaną można poznać po objawach skórnych - pojawia się rumień wędrujący w miejscu ukąszenia (rozszerzająca się plama, jaśniejsza w środku). Może pojawić się ból głowy, gorączka oraz węzły chłonne mogą być powiększone. Borelioza wczesna rozsiana oprócz skórnych objawy, daje objawy neurologiczne, jak zapalenie mózgu, zapalenie nerwu twarzowego oraz reumatologiczne, jak zapalenie stawów. Borelioza późna rozsiana - może ujawnić się nawet 10 lat po zakażeniu, objawia się zanikowymi zmianami skóry, a także stałymi lub nawracającymi zmianami neurologicznymi i reumatologicznymi.
Po 4-6 tygodniach od ukąszenia dziecka przez kleszcza można wykonać badania krwi na obecność przeciwciał (IgG, IgM) skierowanych przeciwko krętkom. Jeśli wynik jest pozytywny lub pozostawia wątpliwości, wykonuje się badanie metodą Western-blot. W leczeniu boreliozy u dzieci stosuje się antybiotykoterapię. Zlecając podawanie leków, lekarz bierze pod uwagę wiek i wagę dziecka. Nieleczona (lekceważona w pierwszej fazie) borelioza grozi powikłaniami.
Warto wybierając się do parku a szczególnie do lasu przestrzegać kilku zasad:
Po każdym spacerze trzeba bardzo dokładnie sprawdzić powierzchnię ciała wszystkich domowników i zwierząt. U dorosłych kleszcze zazwyczaj wybierają miejsca z delikatniejszą skóra jak wszelkie zgięcia stawowe, głowę, ręce i pachwiny. U małych dzieci, gdzie skóra jest cieńsza, kleszcz może wbić się wszędzie.
Niestety nadal nie ma szczepionki przeciw boreliozie, a rozpoznanie jest trudne: z powodu niespecyficznych objawów. Trudności z opracowaniem szczepionki wynikają ze zmienności antygenów bakterii powodujących boreliozę. Natomiast dziecko można zaszczepić przeciwko innej odkleszczowej chorobie, jaką jest odkleszczowe zapalenie mózgu.
Zobacz więcej: Jak poradzić sobie z ukąszeniami owadów u dzieci?
Zaszczepić może się każdy, u kogo nie stwierdzono wyraźnych przeciwwskazań (np. ciężkiej reakcji alergicznej na białko jaja kurzego). Można szczepić dzieci małe dzieci, ale należy się upewnić, czy dana szczepionka jest przeznaczona dla maluchów. Pełną i długotrwałą ochronę uzyskuje się po podaniu trzech dawek. Najlepszy rezultat osiąga się, podając je w kilkumiesięcznych odstępach, a pierwszą dobrze jest przyjąć zimą lub wczesną wiosną.