Co suplementować w ciąży?

Porównując składy różnych suplementów dla kobiet w ciąży, przyszłe mamy zastanawiają się, który przyniesie więcej korzyści maluchowi. Tłumaczymy, jak wybrać bezpieczny i skuteczny suplement dla przyszłej mamy.

To musisz wiedzieć o suplementacji w ciąży

Jeśli zapytasz koleżanki, które już mają dzieci, co im zalecił lekarz w czasie ciąży, prawdopodobnie usłyszysz, że jednej ginekolog rekomendował przyjmować tylko kwas foliowy, drugiej – kwas foliowy i kwasy Omega-3, a trzeciej zaproponował wybrać sobie dowolny suplement ciążowy w aptece. Istnieją jednak oficjalne rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników na temat tego, w co warto uzupełnić swoją dietę w ciąży. Jednak te zalecenia (zaktualizowane w 2020 roku) jasno mówią o tym, że kobiety w ciąży mogą odnieść korzyści z uzupełnienia urozmaiconej diety tylko w niektóre składniki: witamina D3, kwas foliowy, jod, kwasy Omega-3” – mówi lek.med. Nina Nicheska, współzałożycielka firmy nikalab produkującej suplementy diety, także dla kobiet w ciąży. – Umieszczanie kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu pozycji na liście składników suplementu diety w ciąży nie ma uzasadnienia w literaturze i badaniach naukowych”.

Zobaczmy zatem, dlaczego akurat te składniki znalazły się na liście PTGiP

Witamina D3 w ciąży: Potocznie zwana “słoneczną”, witamina D ma bezpośredni wpływ na przebieg ciąży, szczególnie jeśli jest przyjmowana od samego jej początku. Naukowcy także twierdzą, że jej niedobór ma związek z poronieniami. Przyjmowanie witaminy D pomaga obniżyć ryzyko stanu przedrzucawkowego (preeklampsji), krwotoków poporodowych, cukrzycy ciążowej i niskiej masy urodzeniowej dziecka.

"Badania populacyjne mówią o tym, że 90% Polaków ma niedobór witaminy D. Pomimo że wiele osób już zaczęło ją przyjmować, wciąż funkcjonuje stereotyp, że latem suplementacja nie jest potrzebna. Opalanie się nie jest dobrym i bezpiecznym sposobem na uzupełnienie witaminy D. Dlatego eksperci na całym świecie zalecają przyjmować witaminę D3 przez cały rok. Kobiety w ciąży tym bardziej nie powinny ignorować tego zalecenia" – podkreśla lek.med. Nina Nicheska.

Kwas foliowy w ciąży

Krytyczne znaczenie ma w pierwszych tygodniach ciąży, kiedy odbywa się kształtowanie cewy nerwowej płodu. W tym okresie kobieta jeszcze nawet nie wie, że spodziewa się dziecka. Dlatego kwas foliowy zaleca się suplementować już na etapie myślenia o powiększeniu rodziny.

"Kwas foliowy jest w stanie aż o 70% zmniejszyć ryzyko wad cewy nerwowej płodu i związanych z tym komplikacji ciąży i poronień. Oczywiście pod warunkiem, że został dobrze przyswojony w organizmie matki. Z tym akurat często jest problem, bo nawet 60% ludzi może mieć mutacje genetyczne, utrudniające przyswajanie zwykłego kwasu foliowego, który znajduje się w wielu popularnych suplementach dla kobiet w ciąży. Dlatego w suplementach diety nikalab umieściliśmy aktywną, najlepiej przyswajalną formę kwasu foliowego na rynku – Quatrefolic. Jest już gotową do użycia przez organizm, niezależnie od mutacji genetycznych" – mówi lek.med. Nina Nicheska.

Kwas foliowy zresztą jest ważny nie tylko na początku ciąży. Następstwa jego niedoboru mogą upośledzać ukrwienie łożyska, co może prowadzić do zahamowania wzrostu płodu czy poronień, a także negatywnie wpływać na rozwój ośrodkowego układu nerwowego dziecka.

Kwasy Omega-3 w ciąży

 Wielonienasycone kwasy tłuszczowe mają szczególne znaczenie dla przyszłej mamy i jej dziecka. Komórki i neurony płodu potrzebują kwasów Omega-3 do prawidłowego rozwoju. Kobiety w ciąży także doświadczają dobroczynnego wpływu tych kwasów. Pozwalają one obniżyć ryzyko depresji, preeklampsji i przedwczesnego porodu. Czy samo jedzenie ryb nie wystarczy, żeby zadbać o odpowiednią podaż Omega-3?

"Badania populacyjne mówią o tym, że 80% ludzi “nie zjada” rekomendowanej dawki tych kwasów z dietą. W dodatku głównym źródłem kwasów Omega-3 w naszym jadłospisie są zazwyczaj ryby. Niestety ich jakość ze względu na sposób hodowli oraz zanieczyszczenie mórz i oceanów pozostawia wiele do życzenia. A toksyny i metale ciężkie z ryb w organizmie kobiety ciężarnej mogą przejść przez łożysko. Są groźne dla rozwoju dziecka." – tłumaczy lek.med. Nina Nicheska, współzałożycielka firmy nikalab produkującej suplementy diety w standardzie leków. – "Uważam, że bezpieczniejszym źródłem Omega-3 są algi. Rosną w warunkach kontrolowanych i z dala od zanieczyszczeń. Zresztą ryby też pozyskują te kwasy właśnie z alg, same nie wytwarzają Omega-3. Dlatego kwasy Omega-3 z alg, zarówno EPA, jak i DHA, włączyliśmy do naszych Baz na co dzień dla kobiet w ciąży".

0

Przebieg

O czym świadczy mały brzuszek w ciąży?

Jod w ciąży

Mimo że ten składnik wydaje się budzić najmniej kontrowersji, bo każdy wie, jak ważny jest jod dla zdrowia tarczycy, szacuje się, że ok. 50% kobiet w Polsce może mieć niedobory tego pierwiastka. Im większy niedobór, tym większe ryzyko dla ciąży i zdrowia dziecka. Deficyt jodu może spowodować zaburzenia w rozwoju mózgu płodu, uszkodzenie układu nerwowego, niedosłuch i głuchotę noworodków, a także doprowadzić do poronienia lub porodu przedwczesnego. 

"W przypadku jodu ważny jest jednak umiar i indywidualna ocena stanu zdrowia. Nadpodaż jodu może być bardzo groźna dla zdrowia. W skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do zatrzymania serca i śpiączki. Dlatego ważne jest trzymanie się zalecanej przez PTGiP dawki nie przekraczającej 200 mcg jodu dziennie w postaci suplementów" – zaznacza lek.med. Nina Nicheska.

Co jeszcze warto suplementować w ciąży?

Ostatnie badania naukowców także mówią o korzyściach płynących z suplementacji jeszcze 2 składników – choliny i witaminy B12. Przyjmowanie tych witamin zmniejsza ryzyko komplikacji ciążowych, a także wspiera rozwój psychoruchowy i poznawczy dzieci nawet po porodzie, jeśli były one przyjmowane przez matkę na etapie ciąży.

"Uważam, że warto, by te składniki znalazły się w składzie suplementu diety dla przyszłych mam. Naukowo udowodniono, że przyczyniają się one do utrzymania ciąży w jej krytycznie ważnych pierwszych tygodniach. Wspierają rozwój mózgu płodu i pomagają w profilaktyce chorób metabolicznych i neurologicznych. Zatem choliny i witaminy B12 nie mogło zabraknąć w składzie Bazy na co dzień od nikalab dla kobiet w ciąży" – wyjaśnia lek.med. Nina Nicheska.

Czy sama zdrowa dieta w ciąży nie wystarczy?

Urozmaicone wielokolorowe posiłki zawierające jak najmniej przetworzonych produktów i tłuszczów typu trans są podstawą dbania o zdrowie każdego człowieka, szczególnie kobiety w ciąży. Od tego, czy dieta przyszłej mamy dostarczy wszystkich niezbędnych mikro- i makroskładników maluchowi zależy jego zdrowie i rozwój. Zatem dbanie o prawidłowy sposób odżywiania się zawsze powinien iść na pierwszym miejscu. Jednak we współczesnym świecie sama dieta to za mało, przekonuje lek.med. Nina Nicheska, współzałożycielka firmy nikalab, produkującej suplementy diety (jak sama mówi) "inne niż wszystkie".

"Są dowody na to, że jedzenie nie dostarcza nam wszystkiego, co potrzebuje organizm w odpowiednich ilościach. Badania mówią o tym, że 90% ludzi może mieć niedobór witaminy D i choliny. Tylko 20% populacji zjada wystarczająco kwasów Omega-3 (EPA+DHA), co drugiej kobiecie w ciąży brakuje jodu, ponad połowa z nas może nie przyswajać zwykłego kwasu foliowego. Dlatego warto wspomóc się suplementacją. Jednak ma ona być uzupełnieniem zdrowej diety, a nie jej zastępstwem. Tylko jeśli połączymy oba te czynniki – urozmaiconą dietę i suplementy – będziemy w stanie osiągnąć najlepsze rezultaty i spodziewać się tych wszystkich korzyści zdrowotnych, o których wspominałam wyżej" – konkluduje lek.med. Nina Nicheska.

Bibliografia:

1. Brown B, Wright C. Safety and efficacy of supplements in pregnancy. Nutr Rev. 2020; 78(10): 813–826.
2. Zimmer, P. Sieroszewski, P. Oszukowski, H.Huras, T.Fuchs, A.Pawłosek, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2020 tom 5, nr 4, strony 170–181.
3. Rawal S., Hinkle S.N., Bao W. i inni, “A longitudinal study of iron status during pregnancy and the risk of gestational diabetes: findings from a prospective, multiracial cohort”. Diabetologia 2017r.
4. Jirakittidul P., Sirichotiyakul S., Ruengorn C. i inni, “Effect of iron supplementation during early pregnancy on the development of gestational hypertension and pre-eclampsia”. Arch Gynecol Obstet 2018r.
5. L.E. Martínez-Garza. Editorial. October - December 2016. Twenty-five years of knowledge of the prevention of neural tube defects with folic acid.
6. Yvonne Lamers et al.. Am J Clin Nutr. 2006 Jul;84(1):156-61. Red blood cell folate concentrations increase more after supplementation with [6S]-5-methyltetrahydrofolate than with folic acid in women of childbearing age.
7. Seremak-Mrozikiewicz A et al. The significance of 1793G>A polymorphism in MTHFR gene in women with first trimester recurrent miscarriages. Neuro Endocrinol Lett. 2010.
8. “Dietary reference values: EFSA publishes advice on choline”, European Food Safety Authority, 17 sieprnia 2016r.
9. Jak wyżej.
10. Obeid R., Murphy M., Solé-Navais P., Yajnik C., “Cobalamin Status from Pregnancy to Early Childhood: Lessons from Global Experience”. Adv Nutr. 2017r.
11. Robertson J.A., Gallagher N.D., “Increased intestinal uptake of cobalamin in pregnancy does not require synthesis of new receptors”. Biochim Biophys Acta. 1983r.
12. Hübner U., Alwan A., Jouma M., Tabbaa M., Schorr H., Herrmann W., “Low serum vitamin B12 is associated with recurrent pregnancy loss in Syrian women”. Clin Chem Lab Med. 2008r.
13. Candito M., Magnaldo S., Bayle J., Dor J.F., Gillet Y., Bongain A., Van Obberghen E., “Clinical B12 deficiency in one case of recurrent spontaneous pregnancy loss”. Clin Chem Lab Med. 2003r.
14. Korsmo H.W., Jiang X., Caudill M.A., “Choline: Exploring the Growing Science on Its Benefits for Moms and Babies”. Nutrients. 2019r.
15. Chandyo RK, Ulak M, Kvestad I, Shrestha M, Ranjitkar S, Basnet S, Hysing M, Shrestha L, Strand TA. The effects of vitamin B12 supplementation in pregnancy and postpartum on growth and neurodevelopment in early childhood: Study Protocol for a Randomized Placebo Controlled Trial. BMJ Open. 2017 Aug 29;7(8):e016434.
16. Krzysztof Drews, “Aktywne wspomaganie szlaku folianów  – epigenetyczny wpływ choliny i witaminy B12 na rozwój ciąży”, Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, Poznań, Polska , 2014.
17. Nevins JEH, Beckman KA, Bahnfleth CL, Drewes BM, Caudill MA, Strupp BJ, Canfield RL. Maternal choline supplementation during pregnancy improves executive functioning in children at age 7 y. Presented at: American Society for Nutrition Annual Meeting; Boston, MA; June 9–12, 2018.