Kiedy pracodawca może zwolnić kobietę w ciąży? Istnieją tylko dwie przesłanki

Każda przyszła mama powinna znać swoje prawa pracownicze. Przepisy chronią kobiety w ciąży przed zwolnieniem, jednak istnieją dwie sytuacje, w których pracodawca może rozwiązać umowę z ciężarną.
Kiedy pracodawca może zwolnić kobietę w ciąży? Istnieją tylko dwie przesłanki
Kiedy firma może zwolnić kobietę w ciąży? Tak mówi prawo Fot. iStock/AnnaZhuk
02.05.2025
Aneta Zabłocka

Kobiety spodziewające się dziecka podlegają szczególnej ochronie w miejscu pracy. Kodeks pracy w artykule 177 wyraźnie zabrania pracodawcom wypowiadania umowy pracownicom będącym w ciąży oraz przebywającym na urlopie macierzyńskim. To kluczowe zabezpieczenie dla przyszłych matek, które gwarantuje im stabilizację zawodową w tym ważnym życiowo okresie.

Prawo chroni kobiety w ciąży niezależnie od tego, czy pracodawca wiedział o ciąży w momencie podejmowania decyzji o zwolnieniu. Jeśli pracownica poinformuje o ciąży w okresie wypowiedzenia, pracodawca ma obowiązek cofnąć swoją decyzję.

Pierwsza przesłanka: zwolnienie dyscyplinarne

Pierwszym wyjątkiem, kiedy pracodawca może rozwiązać umowę z ciężarną, jest zwolnienie dyscyplinarne. Dotyczy to sytuacji, gdy pracownica dopuściła się poważnego naruszenia obowiązków pracowniczych. Aby taka decyzja była uznana za zgodną z prawem, muszą istnieć jednoznaczne i niepodważalne dowody winy.

Przykłady sytuacji umożliwiających zwolnienie dyscyplinarne to:

  • celowe działanie na szkodę pracodawcy,
  • fałszowanie dokumentacji firmowej,
  • przywłaszczenie mienia należącego do firmy,
  • rażące naruszenie podstawowych obowiązków,
  • uporczywe łamanie regulaminu pracy.

Sądy pracy niezwykle rygorystycznie oceniają zasadność zwolnień kobiet w ciąży, dlatego pracodawcy rzadko decydują się na taki krok bez solidnych podstaw.

Druga przesłanka: likwidacja lub upadłość firmy

Drugą sytuacją, kiedy możliwe jest zwolnienie ciężarnej, jest likwidacja lub ogłoszenie upadłości przedsiębiorstwa. W przeciwieństwie do zwolnienia dyscyplinarnego, ten przypadek nie wiąże się z winą pracownicy, a wynika z uwarunkowań ekonomicznych dotyczących funkcjonowania całej firmy.

Pracodawca musi jednak wykazać, że nie ma możliwości dalszego zatrudnienia pracownicy na innym stanowisku. Jeśli istnieje taka możliwość, ma obowiązek zaproponować jej alternatywną posadę.

Umowa na czas określony a ciąża

Kobiety zatrudnione na czas określony również podlegają szczególnej ochronie. Zgodnie z Kodeksem pracy, jeśli umowa na czas określony wygasałaby po upływie trzeciego miesiąca ciąży, zostaje ona automatycznie przedłużona do dnia porodu.

Jedynym wyjątkiem są umowy zawarte na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca - w tym przypadku przepisy nie przewidują automatycznego przedłużenia.

Dodatkowe przywileje dla kobiet w ciąży

Poza zakazem zwolnienia, ciężarna pracownica może korzystać z szeregu przywilejów ułatwiających bezpieczne wykonywanie pracy:

  • zwolnienie z pracy na czas badań lekarskich bez utraty wynagrodzenia,
  • zakaz pracy w porze nocnej,
  • zakaz pracy w godzinach nadliczbowych,
  • zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy bez zgody pracownicy,
  • prawo do przeniesienia na inne stanowisko w przypadku pracy szkodliwej dla zdrowia.

Jak reagować na bezprawne zwolnienie?

Jeśli pracodawca złamie przepisy i zwolni kobietę w ciąży poza dwoma dozwolonymi przypadkami, pracownica może odwołać się do sądu pracy. Ma na to 21 dni od otrzymania wypowiedzenia. W przypadku wygranej, kobieta ma prawo do przywrócenia na stanowisko lub odszkodowania.

Znajomość swoich praw jest pierwszym krokiem do ich skutecznej ochrony. W razie wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy lub z Państwową Inspekcją Pracy.

Polecane wideo

Komentarze
Ocena: 5 / 5
Polecane dla Ciebie