Kiedy pracodawca może zwolnić kobietę w ciąży? Istnieją tylko dwie przesłanki

Kobiety spodziewające się dziecka podlegają szczególnej ochronie w miejscu pracy. Kodeks pracy w artykule 177 wyraźnie zabrania pracodawcom wypowiadania umowy pracownicom będącym w ciąży oraz przebywającym na urlopie macierzyńskim. To kluczowe zabezpieczenie dla przyszłych matek, które gwarantuje im stabilizację zawodową w tym ważnym życiowo okresie.
Prawo chroni kobiety w ciąży niezależnie od tego, czy pracodawca wiedział o ciąży w momencie podejmowania decyzji o zwolnieniu. Jeśli pracownica poinformuje o ciąży w okresie wypowiedzenia, pracodawca ma obowiązek cofnąć swoją decyzję.
Pierwszym wyjątkiem, kiedy pracodawca może rozwiązać umowę z ciężarną, jest zwolnienie dyscyplinarne. Dotyczy to sytuacji, gdy pracownica dopuściła się poważnego naruszenia obowiązków pracowniczych. Aby taka decyzja była uznana za zgodną z prawem, muszą istnieć jednoznaczne i niepodważalne dowody winy.
Przykłady sytuacji umożliwiających zwolnienie dyscyplinarne to:
Sądy pracy niezwykle rygorystycznie oceniają zasadność zwolnień kobiet w ciąży, dlatego pracodawcy rzadko decydują się na taki krok bez solidnych podstaw.
Drugą sytuacją, kiedy możliwe jest zwolnienie ciężarnej, jest likwidacja lub ogłoszenie upadłości przedsiębiorstwa. W przeciwieństwie do zwolnienia dyscyplinarnego, ten przypadek nie wiąże się z winą pracownicy, a wynika z uwarunkowań ekonomicznych dotyczących funkcjonowania całej firmy.
Pracodawca musi jednak wykazać, że nie ma możliwości dalszego zatrudnienia pracownicy na innym stanowisku. Jeśli istnieje taka możliwość, ma obowiązek zaproponować jej alternatywną posadę.
Kobiety zatrudnione na czas określony również podlegają szczególnej ochronie. Zgodnie z Kodeksem pracy, jeśli umowa na czas określony wygasałaby po upływie trzeciego miesiąca ciąży, zostaje ona automatycznie przedłużona do dnia porodu.
Jedynym wyjątkiem są umowy zawarte na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca - w tym przypadku przepisy nie przewidują automatycznego przedłużenia.
Poza zakazem zwolnienia, ciężarna pracownica może korzystać z szeregu przywilejów ułatwiających bezpieczne wykonywanie pracy:
Jeśli pracodawca złamie przepisy i zwolni kobietę w ciąży poza dwoma dozwolonymi przypadkami, pracownica może odwołać się do sądu pracy. Ma na to 21 dni od otrzymania wypowiedzenia. W przypadku wygranej, kobieta ma prawo do przywrócenia na stanowisko lub odszkodowania.
Znajomość swoich praw jest pierwszym krokiem do ich skutecznej ochrony. W razie wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy lub z Państwową Inspekcją Pracy.