Nieodwracalne zmiany po ciąży. Co powinnaś wiedzieć, zanim zdecydujesz się na maluszka?

Nasze ciało podczas ciąży przechodzi prawdziwą rewolucję - hormony rozluźniają więzadła, mięśnie pracują inaczej niż zwykle, a rosnący brzuszek zmienia nasz środek ciężkości. Niektóre z tych zmian mogą pozostać z nami na dłużej. Które?
Rozejście mięśnia prostego brzucha (diastasis recti) to naturalne zjawisko w ciąży. Mięśnie brzucha rozchodzą się na boki, robiąc miejsce dla rosnącej macicy. Co ciekawe, u wielu kobiet ta przerwa utrzymuje się długo po porodzie:
Utrzymujące się rozejście może powodować osłabienie mięśni tułowia, bóle pleców oraz wystający brzuch, który nie zmniejsza się mimo utraty wagi. Aby sprawdzić, czy masz ten problem, warto skonsultować się z fizjoterapeutą, który oceni stopień rozejścia i zaleci odpowiednie ćwiczenia.
Mięśnie dna miednicy, które podtrzymują wewnętrzne narządy, są podczas ciąży i porodu szczególnie obciążone. Mogą ulec osłabieniu i rozciągnięciu, co prowadzi do późniejszych problemów:
Problemy z dnem miednicy częściej pojawiają się po porodzie naturalnym, zwłaszcza po długotrwałym porodzie lub urodzeniu dużego dziecka. Wczesna rehabilitacja i ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy mogą znacząco poprawić sytuację.
Bóle pleców to częsty problem zarówno w trakcie, jak i po ciąży. Wynikają ze zmian hormonalnych, przyrostu masy ciała oraz zmiany postawy ciała. U niektórych kobiet dolegliwości bólowe mogą utrzymywać się dłużej z powodu osłabienia mięśni brzucha i dna miednicy.
Przewlekły ból kręgosłupa dotyczy około 32 proc. kobiet po porodzie i może znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie, w tym opiekę nad dzieckiem. Regularne ćwiczenia wzmacniające core oraz konsultacja z fizjoterapeutą mogą pomóc złagodzić dolegliwości.
Rozstępy (striae gravidarum) to prawdopodobnie najbardziej znana zmiana skórna w ciąży. Dotykają aż 90 proc. przyszłych mam, pojawiając się najczęściej na brzuchu, piersiach, biodrach i udach.
Powstają przez połączenie szybkiego przyrostu masy ciała i rozciągania skóry ze zmianami hormonalnymi, które wpływają na elastyczność skóry. Początkowo czerwone lub fioletowe, z czasem bledną do srebrzystobiałego koloru.
Choć wygląd rozstępów może się poprawić, zazwyczaj pozostają one trwałą zmianą tekstury skóry. Zabiegi kosmetyczne i dermatologiczne mogą pomóc w zmniejszeniu ich widoczności, szczególnie gdy są świeże.
Zmiany hormonalne w ciąży mogą prowadzić do przebarwień skóry, takich jak melasma (nazywana "maską ciążową") oraz ciemnienie linii białej na brzuchu (linea nigra). Choć większość tych zmian ustępuje po porodzie, u niektórych kobiet przebarwienia mogą się utrzymywać.
Blizny po cesarskim cięciu lub nacięciu krocza podczas porodu naturalnego również stanowią trwałą pamiątkę po urodzeniu dziecka. Z czasem ich wygląd może się poprawić, ale pozostają one widocznym śladem porodu.
Nietrzymanie moczu, szczególnie wysiłkowe (podczas kaszlu, kichania lub wysiłku fizycznego), jest częstym problemem po ciąży i porodzie. Dotyczy 8-31 proc. kobiet po urodzeniu dziecka.
Przyczyną jest osłabienie mięśni dna miednicy i potencjalne uszkodzenie nerwów podczas ciąży i porodu. Choć wiele kobiet zauważa poprawę dzięki regularnym ćwiczeniom Kegla, u niektórych problem może się utrzymywać i wymagać dalszego leczenia.
Piersi przechodzą znaczące zmiany podczas ciąży i karmienia piersią. Po zakończeniu laktacji piersi często zmniejszają swój rozmiar i mogą stracić część swojej jędrności i kształtu sprzed ciąży. Jest to efekt rozciągnięcia skóry oraz utraty kolagenu i elastyny.
Wiele kobiet zauważa, że po ciąży ich stopy są większe! To nie złudzenie - badania potwierdzają, że u 60-70 proc. kobiet stopy powiększają się trwale o 2-10 mm po ciąży.
Jest to spowodowane głównie działaniem hormonu relaksyny, który rozluźnia więzadła w całym ciele, oraz zwiększoną masą ciała podczas ciąży, co prowadzi do spłaszczenia łuków stóp. Ta zmiana często wymaga zakupu nowego obuwia o większym rozmiarze.
Po porodzie naturalnym zewnętrzne ujście szyjki macicy zmienia swój kształt z okrągłego na szczelinowaty. Jest to całkowicie naturalna i nieodwracalna zmiana anatomiczna, będąca śladem przebytego porodu.
Rozluźnienie pochwy po porodzie jest powszechnym doświadczeniem, szczególnie po porodach naturalnych, wielokrotnych porodach lub urodzeniu dużego dziecka. Choć z czasem następuje poprawa, pochwa może nie powrócić w pełni do stanu sprzed ciąży.
W niektórych przypadkach może to wpływać na satysfakcję seksualną. Dostępne są metody poprawy, takie jak fizjoterapia uroginekologiczna oraz ćwiczenia Kegla.
Choć wiele kobiet doświadcza przejściowego "baby blues", depresja poporodowa (PPD) jest poważniejszym i dłużej trwającym stanem, który dotyka 10-30 proc. kobiet po porodzie.
Nieleczona depresja poporodowa może mieć długotrwałe skutki zarówno dla matki, jak i rozwoju dziecka. U kobiet z historią depresji poporodowej istnieje również zwiększone ryzyko wystąpienia przyszłych epizodów depresyjnych.
Wczesne wykrycie i leczenie są kluczowe dla złagodzenia potencjalnych długotrwałych konsekwencji. Jeśli zauważasz u siebie przedłużający się smutek, brak radości, problemy ze snem lub myśli samobójcze, koniecznie porozmawiaj z lekarzem.