Nowe warunki przyznawania 800+ i Aktywny Rodzic. Koniec z "co zostało dane, nie zostanie odebrane"

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało projekt nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, który znacząco zmieni zasady przyznawania świadczenia 800 plus dla cudzoziemców. Najważniejszą zmianą będzie uzależnienie wypłaty pieniędzy od aktywności zawodowej rodziców oraz uczęszczania dzieci do polskich szkół.
Obecnie obcokrajowcy muszą spełnić tylko jeden warunek, by otrzymać świadczenie - legalnie przebywać w Polsce z dzieckiem. Nowe przepisy wprowadzą dodatkowe wymagania:
Reforma programu 800 plus oznacza również większe kompetencje dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS będzie mógł sprawdzać, czy cudzoziemcy faktycznie mieszkają w Polsce, a w przypadku wykrycia nieprawidłowości - wstrzymać wypłatę świadczenia.
Zmiany dotkną również ustawy "Aktywny rodzic", umożliwiając zawieszenie wypłat dla osób niespełniających nowych wymogów. To pierwsza tak poważna reforma programu od czasu jego wprowadzenia.
Najwięcej kontrowersji budzi kwestia świadczenia 800 plus dla obywateli Ukrainy. Według danych ZUS z grudnia 2024 roku, program obejmował niemal 348 tysięcy dzieci z innych krajów, z czego ponad 292 tysiące stanowiły dzieci ukraińskie.
Pomysł ograniczenia dostępu do 800 plus dla cudzoziemców pojawił się na początku roku. Rafał Trzaskowski argumentował, że świadczenie powinno przysługiwać tylko tym, którzy w Polsce pracują i płacą podatki, co spotkało się z aprobatą premiera Donalda Tuska.
Jednak w koalicji rządzącej istnieją różnice zdań w tej kwestii. Minister rodziny Agnieszka Dziemianowicz-Bąk wielokrotnie podkreślała, że 800 plus powinno służyć wszystkim dzieciom, przypominając o zasadzie, że "nic, co zostało dane, nie zostanie odebrane".
Dane Banku Gospodarstwa Krajowego pokazują, że wpływy podatkowe od imigrantów z Ukrainy w 2024 roku wyniosły 15,2 mld zł, podczas gdy koszty świadczenia rodzina 800 plus dla dzieci uchodźców to jedynie 2,8 mld zł.
Resort rodziny argumentuje, że większość Ukraińców przybyłych do Polski po wybuchu wojny pracuje w pełnym wymiarze godzin lub wykonuje prace dorywcze, aktywnie przyczyniając się do rozwoju polskiej gospodarki.
Oprócz obywateli Ukrainy, z programu 800 plus korzystają także:
Nowe przepisy dotkną wszystkich tych grup, wprowadzając jednolite zasady dostępu do świadczenia.
Projekt miał trafić do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych w kwietniu 2025 roku, jednak kwestie polityczne, w tym wybory prezydenckie, mogą opóźnić ten proces.